Przerost prostaty następuje w skutek starzenia się oraz zmian hormonalnych. Problem występuje najczęściej u mężczyzn po 40. roku życia. Jakie są przyczyny przerostu prostaty i jak można ją leczyć? Informacje na temat profilaktyki oraz diagnozowania.
Czym jest prostata?
Prostata jest mięśniem w męskim układzie rozrodczym, u zdrowych osób kształtem oraz wielkością porównywalna do orzecha włoskiego. Prostata – inaczej stercze lub gruczoł krokowy – znajduje się tuż za pęcherzem, otaczając cewki moczowe. Kiedy gruczoł krokowy ulega powiększeniu wywołuje nacisk na cewki prowadząc do problemów z oddawaniem moczu.
Funkcje gruczołu krokowego
Wraz z wiekiem gruczoł krokowy może przysparzać wielu problemów natury zdrowotnej, które mają bezpośrednie przełożenie między innymi na życie seksualne oraz funkcjonowanie układu moczowego.
Prostata odpowiada za wytworzenie płynu będącego w 20% składnikiem nasienia. Jego skład to solidny materiał energetyczny dla plemników, ponadto wydzielina utrzymuje prawidłowe pH spermy oraz wiąże materiał genetyczny.
Przyczyny przerostu prostaty
Prostata, zwana także sterczem wchodzi w skład układu męskich narządów płciowych. Przerost prostaty najczęściej związany jest z wiekiem. Doświadczają go najczęściej mężczyźni, po 40. rok życia, aczkolwiek wyznacznik wiekowy nie jest absolutną regułą.
Przyczyny dolegliwości mogą być wielorakie — począwszy od uwarunkowań genetycznych po zbagatelizowanie wcześniejszych chorób np. zapalenia gruczołu krokowego, uszkodzenia prostaty czy zaburzeń układu nerwowego. Jeśli w Twojej rodzinie ktoś z męskiego pokolenia miał problem z prostatą należysz do grupy zwiększonego ryzyka.
Najczęściej nie jest możliwe podanie jednoznacznej przyczyny powstania schorzenia. Istotny wpływ odgrywają hormony, a konkretnie testosteron. Testosteron w gruczole krokowym przekształcany jest do jego pochodnej dihydrotestosteronu – nadmiar DHT prowadzi natomiast do powiększania zdrowych komórek prostaty.
Wczesne rozpoznanie choroby daje możliwość uniknięcia poważnych komplikacji zdrowotnych, w tym:
- infekcji dróg moczowych,
- powstawania kamieni moczowych,
- uszkodzenia nerek,
- problemów w wypróżnianiem pęcherza.
Alarmujące sygnały
Trzeba wiedzieć, że przerost prostaty nie jest schorzeniem pojawiającym się w ukryciu. Co więcej — jak wynika z wielu statystyk — przerost gruczołu krokowego dotyka coraz częściej młodszych mężczyzn. Pierwszym sygnałem może być problem z oddawaniem moczu. Im częściej strumień moczu ulega przerwaniu, a mężczyzna ma wrażenie, że pęcherz nie jest opróżniony, tym gruczoł jest większy.
Symptomy zależne są od etapów schorzenia, a także etiologii stanów zapalnych. Do typowych objawów należą:
- ból i pieczenia podczas oddawania moczu,
- bolesne wytryski,
- bóle brzucha, pachwin i dolnej części pleców oraz obszar pomiędzy moszną a odbytem,
- częste nocne wizyty w toalecie,
- uczucie pełnego pęcherza nawet tuż po opuszczeniu łazienki,
- nagła potrzeba załatwienia się.
Profilaktyka
W tym miejscu podkreślmy, że szalenie ważną sprawą jest profilaktyka. Mężczyźni, którzy ukończyli 40 rok życia, powinni regularnie, raz do roku odwiedzić na wizycie kontrolnej urologa. Badanie, skądinąd niezbyt przyjemne pozwala natychmiast zaobserwować pojawiający się problem i zatrzymać go w początkowym stadium.
Działania ograniczające ryzyko przerostu gruczołu krokowego:
- wzmocnienie mięśni Kegla,
- aktywny tryb życia,
- ograniczenie stresu oraz używek,
- zrównoważona dieta.
Dieta powinna zawierać warzywa, owoce oraz zdrowe kwasy tłuszczowe – znajdziesz je w nasionach, orzecha, oliwkach oraz tłustych rybach. Ograniczeniu podlegają produkty mleczne, mięso, kawa, alkohol, napoje gazowane oraz produktu zawierajace sód. Oczywiście nie chodzi o to by je usilnie wyeliminować – warto jednak ograniczać kosztem zdrowszych produktów.
Diagnoza
Rozpoznanie przerostu prostaty odbywa się poprzez wywiad z pacjentem oraz wykonanie badania doodbytniczego – pozwalające na wstępną diagnozę oraz oszacowanie stopnia nasilenia dolegliwości.
Ponadto lekarz może zlecić również:
- analizę moczu,
- biopsję stercza,
- cytoskopię,
- badanie ilości moczu pozostałego w pęcherzu po wypróżnieniu,
- badanie urodynamiczne,
- badanie na antygeny.
Leczenie przerostu prostaty
Przerost prostaty nie zawsze wymaga leczenia – w części przypadków wystarcza zmiana kilku nawyków. Łagodny przerost stercza może być leczony farmakologiczne — szczególnie jeśli problem został wykryty we wczesnym stadium.
Drugim sposobem jest leczenie operacyjne, po które sięga się w momencie, w którym gruczolak jest sporych rozmiarów będąc powodem zalegania moczu w pęcherzu, lub jeśli przerost prostaty przybiera postać nowotworową. W zależności od wielkości prostaty, leczenie operacyjne może być wykonane przez cewkę moczową lub przez powłoki brzuszne. Sposób operacji wynika ze stanu pacjenta, a także wielkości gruczołu.
Wraz z podjętym leczenim zaleca się wprowadzenie naturalnych metod leczenia. Należą do nich wcześniej opisane działania profilaktyczne, odstawienie używek – szczególnie w godzinach wieczornych oraz unikanie produktów i napojów moczopędnych.
Przerost a rak prostaty
Niekiedy przerost stercza jest utożsamiany z nowotworem. Na szczęście to nie do końca prawda, ponieważ — jak już wskazaliśmy — rozrost tego gruczołu jest związany z rozrostem prawidłowych komórek. W takich przypadkach mówimy o łagodnym przeroście.
Oczywiście nie można wykluczyć także zmian nowotworowych. Te częściej dotykają mężczyzn, którzy nie stronią od palenia papierosów, spożywania czerwonego mięsa oraz nadmiernej ilości nabiału. Nie bez znaczenia są także inklinacje genetyczne. Rak prostaty częściej dotyka mężczyzn, u których w najbliższej rodzinie takie schorzenie występowało. Ze względu na bliskość obu przypadłości lekarz może zlecić wspomnianego badania na antygenu – inaczej obecność komórek rakowych.
Nowotwór prostaty jest znacznie poważniejszą dolegliwością niż jej przerost. Objawy nowotworu mogą przypominać te występujące przy łagodnym przeroście stercza. Z tego powodu nie należy bagatelizować wczesnych oznak wskazujących na pogarszający się stan zdrowia gruczołu krokowego. Przerost prostaty nie zwiększa ryzyka nowotworu, jednak negatywnie wpływa na jakość życia podczas codziennych czynności.
